खानदेशी मांडे

 

साहित्य : शिजवलेलं पुरण, समप्रमाणात गव्हाचं पीठ आणि मैदा, मोहनासाठी तेल, स्वादानुसार मीठ, साजूक तूप.

कृती : गव्हाचं पीठ, मैदा आणि मीठ एकत्र करून, त्यात तेलाचं मोहन घाला. त्यात तेवढ्याच प्रमाणात पाणी घालून मऊ पीठ मळा. या पिठाचे सम आकाराचे गोळे करून काही वेळासाठी तसेच झाकून ठेवून द्या.
मोठ्या पोळपाटावर किंवा परात पालथी करून त्यावर पिठाच्या दोन गोळ्यांच्या जाडसर लाट्या तयार करून घ्या. त्यांपैकी एका लाटीवर (साधारण पिठाच्या एका गोळीपेक्षा जास्त) पुरण पसरवून त्यावर दुसरी लाटी ठेवून कडा व्यवस्थित बंद करून घ्या. आता ही लाटी लाटायला सुरुवात करा. ही लाटी पोळपाट किंवा परातीच्या आकाराएवढी मोठी झाल्यावर अलगद दोन्ही हातांवर घेऊन हळुवारपणे एका दिशेने गोलाकार फिरवत (रुमाली रोटीप्रमाणे) मोठी करा.
शेगडीवर मोठी कढई पालथी घालून गरम करा. त्यावर हातावर घडवलेले हे मांडे घालून दोन्ही बाजूंनी व्यवस्थित भाजून घ्या. त्यावर साजूक तूप पसरवून मांड्यांची घडी घाला. साधारण 200-250 ग्रॅमची ही एक पोळी दूध किंवा कटाच्या आमटीसोबत स्वादिष्ट लागते.

कटाची आमटी

साहित्य : 6 वाटी चण्याच्या डाळीचा कट (डाळ शिजवल्यावर त्यातील जास्तीचं पाणी), 1 वाटी चण्याची शिजवलेली डाळ, 1 टीस्पून चिंचेचा घट्ट कोळ, 4-5 टीस्पून किसलेला गूळ, 4 टीस्पून सुकं खोबरं, 1 टीस्पून जिरं, 1 टीस्पून काळा मसाला, 2 टीस्पून लाल तिखट, स्वादानुसार मीठ.

फोडणीसाठी : 2 टीस्पून तेल, प्रत्येकी 1 टीस्पून मोहरी, हिंग व हळद, 3-4 लवंगा, 2 मोठे तुकडे दालचिनी, 4-5 तमालपत्रं, 5-6 कडिपत्त्याची पानं.

कृती : शिजवलेली चण्याची डाळ घोटून त्यात कटाचं पाणी घाला आणि एकजीव करून घ्या. नंतर त्यात चिंचेचा कोळ, तिखट आणि स्वादानुसार मीठ घालून मध्यम आचेवर ठेवा. दुसर्‍या आचेवर कढई ठेवून त्यात सुकं खोबरं आणि जिरं खमंग भाजून घ्या. नंतर ते मिक्सरमधून बारीक करून घ्या. डाळीला उकळी फुटू लागली की, त्यात खोबरं-जिर्‍याची पूड घाला. नंतर गूळ आणि काळा मसाला घालून व्यवस्थित एकत्र करा.
फोडणीच्या पळीत तेल चांगलं गरम करून त्यात मोहरी, हिंग आणि हळदीची फोडणी द्या. नंतर त्यात लवंगा, दालचिनी, तमालपत्र आणि कडिपत्त्याची पानं घाला. ही फोडणी डाळीवर घालून मिश्रण एकजीव करून एक चांगली उकळी येऊ द्या.

टीप :
चण्याची डाळ मुद्दाम शिजवून, चांगली घोटून त्यात पाणी घालूनही कट तयार करता येतो. काळा मसाला नसल्यास गोडा मसालाही वापरता येईल.